در مورد کاربردها و فواید بادکش در طب سنتی چه می‌دانید؟ آیا درباره مزایا و کاربردهای بادکش شنیده‌اید؟ آیا تا به حال متوجه آثار دایره‌ای شکل روی بدن یک ورزشکار یا چهره مشهور هالیوودی شده‌اید و کنجکاو شده‌اید که «این علامت‌ها چیست؟» این علائم پوستیِ تغییر رنگ یافته، بر اثر یک روش درمانی باستانی به نام «بادکش» ایجاد می‌شوند که در آن طی یک فرآیند بادکش درمانی، خون در بدن به گردش درمی‌آید و اعتقاد بر این است که می‌تواند سموم را نیز از بین ببرد.
بادکش هزاران سال است که در فرهنگ مصر، چین و خاورمیانه انجام می‌شود، اما تنها در 20 سال گذشته در ایالات متحده محبوبیت و شهرت پیدا کرده است و این امر به لطف چهره‌های مشهور و ورزشکارانی است که علائم ناشی از بادکش خود را به نمایش می‌گذارند.
بادکش درمانی که در یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌های مرجع پزشکی جهان (1550 سال قبل از میلاد) ثبت شده است، امروزه توسط فیزیوتراپیست‌ها، ماساژ درمانگران، متخصصان طب سوزنی، پزشکان و کایروپراکتیک‌ها (طبیب‌های مفصلی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. اعتقاد بر این است که بادکش درد را برطرف می‌کند، اما در حقیقت برای درمان و تسکین دیگر ناخوشی‌ها و کسالت‌های مختلف نیز کاربرد دارد. این مقاله به مروری کلی از روش درمانی بادکش در طب سنتی و نکاتی در مورد اینکه این روش به چه کسانی و در چه شرایطی به یک فرد توصیه می‌شود خواهد پرداخت.
بادکش درمانی چیست؟
بادکش یک فرآیند درمانی است که با استفاده از یک فنجان شیشه‌ای، سرامیکی، پلاستیکی یا ساخته شده از چوب بامبو و به منظور ایجاد یک مکش روی پوست انجام می‌شود. معمولا فرد درمان‌گر قبل از قرار دادن فنجان روی پوست، با روشن کردن یک شعله درون فنجان اکسیژن را خارج و فشاری منفی ایجاد می‌کند که پوست را به درون فنجان می‌کشد. برخی از فنجان‌ها دارای یک بخش مکشی هستند و در نتیجه دیگر نیاز نیست آن‌ها را گرم کرد. بادکش در ناحیه‌ای که فنجان روی آن قرار دارد، گردش خون را افزایش و تنش عضلانی را کاهش می‌دهد و به ترمیم سلول‌ها کمک می‌کند.
تاریخچۀ بادکش
به نظر می‌رسد که بادکش نه تنها در چین یک طب سنتی اساسی بوده، بلکه در فرهنگ مصر، یونان و اسلام نیز اجرا می‌شده است. سوابق نشان می‌دهد که مصریان باستان از 1500 سال قبل از میلاد برای درمان عدم تعادل قاعدگی، سرگیجه و تب بادکش می‌کردند. چینی‌ها بادکش را به گو هانگ (Ge Hong)، گیاه‌شناس معروفی در زمان سلسله چین نسبت می‌دهند. پزشکان یونان باستان روش درمانی بادکش را برای بیماری‌های داخلی و تسکین درد تجویز می‌کردند.
روش‌های مختلف بادکش
دو روش اصلی برای بادکش وجود دارد: بادکش گذاری خشک و بادکش گذاری تر. بادکش تر، سوراخ کردن اندکی از پوست با سوزن را شامل می‌شود که این کار باعث می‌شود خون در فنجان جریان یابد و به عبارتی خونگیری انجام می‌شود. بادکش خشک سوراخ‌شدگی پوستی را شامل نمی‌شود و در نتیجه پوست خشک باقی می‌ماند.
فراتر از این دو روش اصلی، روش‌های مختلف دیگری برای بادکش وجود دارد از جمله:
1-بادکش سوزنی:
در این عملِ ترکیبی از طب سوزنی و بادکش، ابتدا سوزن‌های طب سوزنی به فرد زده می‌شود و سپس فنجان‌ها روی هر سوزن قرار می‌گیرند.
2-بادکش ماساژی:
درمان‌گر بعد از ایجاد مکش، فنجان‌ها را روی پوست حرکت می‌دهد.
3-بادکش صورت:
فنجان‌های سیلیکونی کوچکی روی صورت قرار می‌گیرند تا به جوانسازی و سم‌زدایی پوست کمک کنند.
4-بادکش با آب:
یک سوم هر فنجان با آب گرم پر می‌شود، سپس به صورت وارونه روی پوست قرار می‌گیرند تا مکش ایجاد کند.
بادکش درمانی چگونه انجام می‌شود؟
نظریۀ رانه (Drive Theory) نحوۀ عملکرد بادکش به این صورت است که مکش ایجاد شده توسط فنجان‌ها باعث بهبود گردش خون و در نتیجه باعث بهبودی و کاهش درد می‌شود.
به گفتۀ یک متخصص طب سوزنی در مرکز پزشکی سیدرز-ساینای (Cedars-Sinai) واقع در لس‌انجلس، بیماران بلافاصله متوجه تاثیر این روش درمانی می‌شوند. او می‌گوید: «بیماران اغلب به من می‌گویند در مقیاس یک تا ده، میزان دردشان از 8 به 3 رسیده است.»
مراحل درمان
روش درمانی بادکش شما بر اساس نوع درمانی که انتخاب کرده‌اید، کمی متفاوت خواهد بود. پزشک از شما می‌خواهد بسته به ناحیه‌ای که قرار است تحت درمان قرار بگیرید، روی میز رو به پایین یا رو به بالا دراز بکشید.
در بادکش خشک که «بادکش درمانی با آتش» نیز نامیده می‌شود، درمان‌گر یک مادۀ قابل اشتعال مانند گیاهان معطر، الکل یا کاغذ را درون فنجان قرار داده و سپس آتش می‌زند. زمانی که شعلۀ آتش خودبه‌خود خاموش شد، فرد درمان‌گر بلافاصله فنجان را وارونه کرده و روی ناحیه‌ی تحت درمان قرار می‌دهد. با سردشدن هوای داخل فنجان، یک مکش ایجاد شده و پوستِ درون فنجان بالا می‌آید.
این مکش را می‌توان توسط فنجان‌های مدرنِ دارای پمپ هوا که درمان‌گر می‌تواند میزان هوای خارج شده از داخل فنجان را کنترل کند، نیز ایجاد کرد.
برخی درمان‌گرها فنجان‌های خشک را تقریبا حدود 3 دقیقه در جای خود می‌گذارند و سپس آن‌ها را برمی‌دارند، درحالی‌که برخی دیگر با حرکت دادن کوتاه فنجان‌ها، ناحیه تحت درمان را ماساژ یا کشش می‌دهند.
در بادکش گذاری تر، درمان‌گر قبل ایجاد هرگونه سوراخ یا برش پوستی، فنجان را روی پوست قرار می‌دهد. فنجان چند دقیقه بعد از ایجاد مکش برداشته می‌شود تا درمان‌گر بتواند بریدگی‌های کوچکی روی پوستِ برآمده ایجاد کرده و خون و سموم را آزاد کند. درمان‌گر ممکن است با وارد کردن کمی فشار، سرعت خروج خون را بیشتر کرده و سپس یک فنجان دیگر را به مدت چند دقیقه روی آن ناحیه قرار دهد.
فرایند بادکش معمولا دردناک نیست و فقط ناراحتی بسیار خفیفی را ایجاد می‌کند.
بعد از بادکش و عوارض جانبی احتمالی آن
بعد از بادکش ممکن است علائم دایره‌ای شکلی که بر اثر ترکیدن مویرگ‌ها ایجاد می‌شوند، روی پوست شما ظاهر شود. این ناحیۀ پوستی تغییر رنگ یافته و کبود مانند، دردی به همراه ندارد و معمولا طی 7 تا 10 روز خود به خود بهبود پیدا می‌کند. از عوارض جانبی نادر بادکش می‌توان عفونت پوستی، سوختگی، ایجاد جای زخم، حالت تهوع، کم خونی، سردرد و سرگیجه را نام برد. بسیاری از این خطرات احتمالی قابل پیشگیری هستند و محققان به طور کلی بادکش را یک روش درمانی ایمن و بی‌خطر می‌دانند.
آماندا بایدا (Amanda Baiada)، مدیر ارشد برند و محتوا در دانشگاه سنت آگوستین علوم بهداشتی، یکی از علاقه‌مندان دیرینۀ روش درمانی بادکش است. او می‌گوید: «بادکش درمانی با آتش، تحرک من را افزایش و درد مزمن گردن و شانه‌ام را تسکین داده است. من به محض برداشتن فنجان‌ها می‌توانم آزادانه‌تر حرکت کنم و تنش درون بدنم فروکش می‌کند.»
مزایا و کاربردهای بادکش
طرفداران روش درمانی بادکش مدعی هستند که این روش درمانی، مزایای بسیار گسترده‌ای دارد. اساسا اعتقاد بر این است که بادکش موجب بهبود و بازیابی عضلات می‌شود. و از آن برای درمان موارد زیر نیز می‌توان استفاده کرد:
- درد در نواحی گردن، شانه، کمر و زانو
- مشکلات پوستی مانند آکنه، جوش و کهیر
- فشار خون بالا
- فیبرومیالژیا (درد اسکلتی-عضلانی)
- میگرن
- آرتروز
- اختلالات دستگاه گوارش
دانشمندان در طول سالیان متمادی از زوایای مختلفی مزایا و فواید بادکش را مورد بررسی قرار داده‌اند. گزارشی در سال 2018 نشان داد که بادکش تر ممکن است با ایجاد یک اثر دفعی روی کلیه‌ها، به پاکسازی فلزات سنگین اضافی از خون کمک کند و شواهد نشان می‌دهد که بادکش می‌تواند یک درمان مؤثر برای افرادی باشد که از دردِ گردن رنج می‌برند. دردِ گردن یک وضعیت در به خطر انداختن سلامتی است که دومین علت مهم ناتوانی مزمن در سراسر جهان است.
بادکش درمانی برای چه افرادی مناسب نیست؟
باوجود اینکه بادکش عموما یک روش درمانی بی‌خطر تلقی می‌شود، اما برای همۀ افراد توصیه نمی‌شود. افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند باید از بادکش خودداری کنند، به ویژه افرادی که شرایط زیر را دارند:
- بیماری صرع
- بیماری هموفیلی
- سابقۀ سکته مغزی
- بیماری اگزما (درماتیت پوست)
- بیماری پوستیِ پسوریازیس
عوامل دیگری که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
- سن: از بادکش درمانی در سالمندان و کودکان به دلیل شکنندگی پوست آن‌ها باید اجتناب شود یا این کار باید تحت نظر انجام شود.
- بارداری: از بادکش در ناحیه شکم و کمر خودداری کنید.
- در زمان مصرف دارو: اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید، بادکش گذاری تر انجام ندهید.
کاربردها و فواید بادکش برای ورزشکاران
همانطورکه از ظهور مکرر علائم بادکش درمانی روی بدن ورزشکاران شناخته شده در بازی‌های المپیک سال 2016 و 2021 مشهود است، بسیاری از ستارگان ورزشی دارای عملکرد عالی بادکش درمانی را تایید می‌کنند. مربیان ورزشی و متخصصان بالینی ورزشی (فیزیوتراپیست‌های آموزش‌دیده برای درمان ورزشکاران آماتور و برگزیده) اغلب برای کمک به بازیابی عضلات ورزشکاران پس از فعالیت بدنی شدید و مکرر، از بادکش استفاده می‌کنند.
مایکل فلپس، ستارۀ شنای المپیک، یکی از معروف‌ترین ورزشکارانی است که می‌توان در مسابقات علائم بادکش را روی بدن او مشاهده کرد. فلپس در المپیک سال 2016 ریو، توجه جهانی را به خود جلب کرد. رکوردشکنی‌های او در شنا، او را با 23 مدال طلا به فرد دارای بیشترین مدال طلا در تمام تاریخ تبدیل کرد. مربی او در سال 2016 به شبکۀ ESPN گفت که فلپس از سال 2014 از روش درمانی بادکش استفاده می‌کند.
سال‌هاست که ورزشکاران حرفه‌ای در ورزش‌هایی مانند بسکتبال و بیسبال، بادکش را نیز در روش‌های درمانی خود گنجانده‌اند. با این حال، تحقیقات در مورد اثربخشی بادکش برای ورزشکاران تاکنون نتایجی قطعی ارائه نداده‌اند.
کاربردها و فواید بادکش در فیزیوتراپی
مطالعات نشان داده‌اند که بادکش یک گزینۀ درمانی مناسب در میان روش‌های فیزیوتراپی است. روش درمانی بادکش می‌تواند اثرات مثبتی بر انعطاف‌پذیری، آستانۀ درد و دامنۀ حرکتی بیمار ایجاد کند.
با توجه به این که برای انجام درست و اصولی این روش درمانی شخص متخصص بادکش درمانی باید از تخصص کافی برخوردار باشد و همچنین آرامش و بهداشت محیطی که بادکش درمانی در آن انجام می‌شود دارای اهمیت است، کلینیک طب سنتی دکتر سریتا با حضور پزشکان و متخصصین با سابقه آماده ارائه خدمات به مراجعین محترم در زمینه بادکش درمانی می‌باشد.
منبع: usa.edu ؛
