بعضی از افراد مبتلا به افسردگی برای کمک به مدیریت علائم بیماری خود روشهای درمانی غیر دارویی را ترجیح میدهند. تحقیقات نشان میدهد که تقریباً 30 تا 40 درصد از بیماران مبتلا به افسردگی تنها پاسخی جزئی به درمانهای دارویی و روان درمانی دارند.
درمان افسردگی با طب سنتی و طب مکمل را میتوان به همراه روشهای پزشکی مرسوم یا به تنهایی برای هدف گرفتن علائم این بیماری استفاده کرد.
روشهای درمان افسردگی با طب سنتی
با توجه به اینکه تحقیقات کافی (و در برخی موارد نتایج کافی) در مورد داروهای طبیعی مختلف برای افسردگی وجود ندارد، بهتر است که برای درمان با یک روش چند وجهی متمرکز شوید که میتواند شامل روشهای درمان افسردگی با طب سنتی باشد.
مکملهای گیاهی
عصارههای گیاهی به عنوان جایگزینهای طبیعی برای SSRI ها رواج پیدا میکنند که ممکن است شامل عوارض جانبی ناگواری باشد. اگرچه، فقط گیاهی یا طبیعی بودن یک محصول، به معنی بی خطر بودن آن نیست. قبل از اضافه کردن هر موردی به رژیم دارویی یا رژیم غذایی خود با پزشک متخصص مشورت کنید.
کورکومین
یک تحقیق نشان داده است کورکومین که ماده اصلی فعال ادویه زردچوبه است، یک جایگزین درمانی مطمئن و موثر برای بیمارانی است که از افسردگی رنج میبرند یا اختلال روانپریشی همزمان دارند.
زعفران
عصاره به دست آمده از زعفران (C. sativus) نیز به عنوان یک داروی ضد افسردگی طبیعی موثر است. یک مطالعه محدود که اثرات زعفران را با اثرات فلوکستین (پروزاک) مقایسه کرده نشان داده است که هر دو بهبودی یکسانی ایجاد کردهاند.
خار مریم
مرکز ملی سلامت مکمل و یکپارچه هشدار میدهد که با اینکه گیاه خار مریم (Hypericum perforatum) در طول قرنها برای درمان بیماریهای روانی استفاده شده و معمولاً برای درمان افسردگی در اروپا تجویز میشود، اما میتواند عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد. اثرات عوارض جانبی ایجاد شده از ناراحتیهای جزئی (ناراحتی معده) تا تغییرات عمده در زندگی (گیجی، سفتی عضلات، کاهش قابل توجه دمای بدن و روان پریشی) متغیر است. نتایج به دست آمده در مورد تاثیر خار مریم برای بهبود علائم افسردگی قطعی نبوده و در حال حاضر برای درمان افسردگی مورد تایید FDA نیست. ولی میتواند در درمان موارد بسیار خفیف افسردگی موثر باشد.
SAM-e
اس – ادنوزیل متیونین که اغلب با نام SAM-e (با تلفظ «سامی») شناخته میشود، هنگامی که به عنوان مکمل مصرف میشود، بر ساخت مواد شیمیایی در مغز که مسئول تنظیم خلق و خو هستند تأثیر میگذارد. تحقیقات نشان میدهند که SAM-e به اندازه داروهای ضد افسردگی سه حلقهای در تسکین علائم افسردگی موثر است .
اسید فولیک
مغز شما برای ایجاد انتقال دهندههای عصبی که بر خلق و خوی شما موثر هستند به اسید فولیک نیاز دارد. افرادی که مبتلا به افسردگی هستند در مقایسه با افراد بدون افسردگی احتمالاً دارای سطح پایین تری از اسید فولیک در جریان خون خود هستند، اگرچه این موضوع ممکن است به دلیل فقدان یک رژیم غذایی متعادل باشد. به نظر نمیرسد دلایل کافی برای توصیه به مصرف خود اسید فولیک به منظور درمان افسردگی با طب سنتی وجود داشته باشد. با این وجود، مکمل ال- متیل فولات، شکل فعال اسید فولیک، ممکن است به افراد مبتلا به افسردگی که به روشهای درمانی معمول مقاوم هستند، کمک کند. این افراد میتوانند از سایر روشهای درمان افسردگی با طب سنتی استفاده کنند.
هیدروکسی تریپتوفان (5-HTP )
کمبود انتقال دهنده عصبی سروتونین با افسردگی مرتبط است (با این حال این نظریهای است که اخیراً زیر سوال رفته است). برای ساخت سروتونین، بدن شما به 5-HTP نیاز دارد و مشخص شده است که مصرف 5-HTP علائم افسردگی، اضطراب و اختلالات هراس را بهبود میبخشد و باعث درمان افسردگی در مبتلایان به بیماری پارکینسون میشود. منابع طبیعی 5-HTP شامل گیاهانی مانند گریفونیا سیمپلیسیفولیا است. یک گیاه چوبی در غرب و مرکز آفریقا که حاوی 5-HTP وجود دارد که هم به عنوان دارو و هم به عنوان مکمل غذایی مورد استفاده قرار میگیرد.
مدیتیشن و یوگا
تمرینات یوگا با کاهش استرس و اضطراب، میتواند با کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون و تسهیل تنفس سیستمهای پاسخ به استرس را متعادل کند و یکی از روشهای مؤثر برای درمان افسردگی با طب سنتی است. یک مطالعه در مورد فواید هاتا یوگا دربرابر آموزش سلامت نشان داده است که یوگا علائم افسردگی را کاهش داد و اثرات آن بلند مدت بوده است . هاتا یوگا شامل پوزیشنهای فیزیکی، تنفس کنترل شده و یک دوره کوتاه آرامش عمیق یا مدیتیشن است.
مدیتیشن یک تمرین فعال ذهن است که شامل 30-40 دقیقه در روز پذیرش احساسات و افکار بدون قضاوت و آرامش ذهن و بدن است. محققان دانشگاه جانز هاپکینز پی بردهاند که مدیتیشن میتواند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک کند.
ورزش
ورزش روزانه میتواند به کاهش استرس، افزایش آرامش و کاهش علائم افسردگی کمک کند. علاوه بر اینها، مزیت ورزش بهبود تعادل، سطح انرژی و انعطاف پذیری است.
طبق گفته انجمن روانشناسی آمریکا، ورزش روزانه با افزایش سطح سروتونین باعث کاهش علائم افسردگی میشود. همچنین با بازگشت به فعالیتهای معمول روزانه به متعادل سازی الگوی خواب کمک کرده و چشم انداز بیرونی را بهبود میبخشد.
رژیم غذایی
یک رژیم غذایی شامل غذاهای محرک اعصاب یک عامل خطر برای ابتلا به افسردگی است. نمونههایی از غذاهای محرک اعصاب عبارتند از: گوشت قرمز، آرد تصفیه شده، شیرینیها، چربیهای ترانس و غذاهای پرچرب، که همگی میتوانند سیستم اعصاب بدن شما را تحریک کرده و باعث افسردگی و همچنین اضطراب مکرر شوند.
مطالعات انجام شده در ایالات متحده و در سطح بین المللی بر روی مردان و زنان در گروههای سنی مختلف نشان داده است که دنبال کردن رژیم غذایی زیر میتواند خطر ابتلا به افسردگی را کاهش دهد. در نتیجه، مفید است که برای درمان افسردگی با طب سنتی، رژیم غذایی شما شامل این موارد باشد:
- میوهها، سبزیجات، ماهی، مرغ و فیبر
- مقادیر کافی از ریزمغذیها مانند منیزیم، ویتامین B6 و ویتامین B12
- امگا 3 و سایر اسیدهای چرب اشباع نشده
- غذاهایی با محتوای فلاونوئید بالا مانند انواع توتها، کلم پیچ، کلم بروکلی و اسفناج
نکته جالب توجه این است که علائم افسردگی در بین گیاهخواران بیشتر از همهچیزخواران گزارش شده است. شواهد نشان میدهند که حذف کردن غذاهای بیشتر از رژیم غذایی میتواند به طور قابل توجهی شانس ابتلا به افسردگی را افزایش دهد، بنابراین مهم است که هم رژیم غذایی متعادل و هم متنوع را دنبال کنید.
نور درمانی
استفاده از نور به عنوان درمان افسردگی میتواند بسیار سودمند باشد. درمان با نور روشن به وسیله تثبیت ریتم شبانه روزی، افزایش هوشیاری، بهبود خواب و افزایش سطح سروتونین عمل میکند. روشنایی و نوع نور، مدت زمانی که در معرض آن هستید و عوامل دیگر پیرامون فیزیولوژی شخصی شما، همگی میتوانند بر اثربخشی درمان تأثیر بگذارند.
درمان با نور روشن میتواند بین یک هفته تا یک ماه طول بکشد تا تغییرات قابلتوجهی ایجاد کند، که نسبت به سایر درمانها پاسخ دهی سریعتری دارد. در صورت ترکیب این روش با بعضی از درمانهای دیگر به جای استفاده از آن به تنهایی، میتواند پاسخ سریع تری را ایجاد کند. این روش دارای حداقل عوارض جانبی است و هیچ تداخل دارویی ندارد. با وجود این مزایا، نور درمانی هنوز به طور پیوسته در درمان افسردگی استفاده نمیشود.
تعیین اهداف برای درمان افسردگی با طب سنتی
با اینکه درمانهای مؤثر بسیاری برای افسردگی وجود دارد، اما برای بسیاری از افراد دنبال کردن برنامه درمانی فردی خود بسیار دشوار است. مشخص کردن اینکه چه اهداف درمانی خاص برای خود دارید میتواند مفید باشد، مانند:
- داشتن روابط خانوادگی و اجتماعی بهتر
- بهبود رفتارهای سلامت جسمانی
- به دست آوردن شغل
- تعمیر یا بازسازی خانه
- احساس توانایی در انجام فعالیتهای معمول روزانه خود
زمانی که افراد مبتلا به افسردگی درمانهای مخصوص طراحی شده با نیازهای فردی خود را دریافت میکنند، احتمالاً انگیزه بیشتری داشته و برنامه درمانی خود را دنبال میکنند.
چند مورد از عوامل اثرگذار بر تعیین اهداف درمان افسردگی با طب سنتی و روال بهبودی را در ادامه ذکر کردهایم:
خواب کافی
افسردگی از گذشته با کمبود خواب مربوط بوده است. این ارتباط در دو جهت تعریف میشود: افرادی که مبتلا به افسردگی هستند معمولاً به سختی به خواب میروند و کسانی که نمیتوانند خواب راحت شبانه داشته باشند بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند.
تحقیقات نشان داده است که انتقال دهندههای عصبی یکسانی هم در افراد مبتلا به افسردگی و هم در افرادی که کمبود خواب را تجربه میکنند، تحت تاثیر قرار میگیرند. اختلال خواب میتواند نشانهای از افسردگی مداوم باشد و افرادی که هم افسردگی و هم مشکل خواب دارند علائم شدیدتری دارند.
در اینجا چند نکته برای داشتن خواب کافی وجود دارد:
- یک برنامه خواب ثابت داشته باشید. سعی کنید هر روز صبح در ساعت مشخصی از خواب بیدار شده و هر شب در ساعت مشخصی بخوابید.
- در اتاقی راحت و تاریک، ساکت و با کمترین مزاحمت بخوابید.
- هنگام خواب از وسایل الکترونیکی دوری کنید.
- قبل از خواب، نوشیدنیهای کافئین دار ننوشید.
- از خوردن حجم غذایی زیاد قبل از خواب خودداری کنید.
- در طول روز به اندازه کافی ورزش کنید.
مهم است که هر گونه مشکل و اختلال خواب را زودتر رفع کنید. خواب آرام به آرامش کلی فردی که مبتلا به افسردگی است کمک میکند.
عدم مصرف نوشیدنیهای الکلی و مواد مخدر
الکل یک چرخه معیوب ایجاد میکند. سوء مصرف الکل حساسیت به استرس را افزایش میدهد که باعث افزایش خطر ابتلا به افسردگی میشود. در عین حال، خود افسردگی نیز میتواند منجر به سوء مصرف الکل شود.
نوشیدن الکل میتواند علائم افسردگی را بدتر کند. بنابراین پزشکان به مبتلایان به افسردگی توصیه میکنند از مصرف هر مقدار الکل خودداری کنند تا جلوی شکست احتمالی درمان گرفته شود.
اختلالات روانی و اختلالات مصرف مواد با عوامل خطر مشابهی مانند ژنتیک، استرس و تجربیات آسیبزا رابطه نزدیکی دارند. افسردگی باعث ایجاد تغییراتی در مغز میشود که آسیبپذیری فرد را در برابر سوء مصرف مواد افزایش میدهد. در شرایطی مشابه، اختلال مصرف مواد نیز میتواند بر مغز تأثیر گذاشته به شکلی که فرد را مستعد افسردگی و سایر بیماریهای روانی میکند.
برخی از افرادی که دچار مشکلات سلامت روان هستند ممکن است با داروها خود درمانی کنند. بیش از 25 درصد از بزرگسالان مبتلا به بیماری روانی مشکل مصرف مواد نیز دارند. از مصرف هر دارویی که بخشی از روند درمانی افسردگی نیست باید اجتناب کرد.
انجام طب سوزنی
طب سوزنی روشی است که در آن به منظور درمان بیماریها، سوزنهای ظریفی در نقاط خاص و هدفمند پوست وارد میشود. این یک روش طب سنتی چینی است که اکثراً برای کاهش کمردرد، گردن درد، سردرد و حتی برخی علائم مرتبط با درمان سرطان استفاده میشود.
یک بررسی سیستماتیک مطالعات در مورد طب سوزنی نشان داده است که طب سوزنی به طور قابل توجهی افسردگی را بهبود میبخشد و هر چه بیشتر انجام میشود، بهتر نتیجه میدهد، تعداد دفعات بیشتری از درمان با طب سوزنی با کاهش بیشتر علائم افسردگی همراه است.
اگرچه طب سوزنی میتواند به علائم افسردگی کمک کند، اما این روش نباید جایگزین درمان توسط یک ارائه دهنده خدمات سلامت روان شود.
در حالی که بسیاری از درمانهای مکمل و جایگزین در طول زمان نیاز به مطالعه بیشتر برای تعیین فواید دارند، ارائه برخی از این روشها در تیم درمانی ممکن است برای کمک به کاهش علائم کمک کند.
یکی از مراکز معتبر برای پیگیری درمان افسردگی با طب سنتی، کلینیک طب سنتی دکتر سریتا است. این مرکز زیرمجموعه هولدینگ سلامت دکتر بانوکا است. در این کلینیک پزشکان، متخصصان و روانشناسانی هستند که در حوزه درمان اختلالات روحی، اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت با طب سنتی تبحر دارند، برای تعیین نوبت آنلاین مشاوره روانشناسی با بهرهگیری از طب سنتی و ارتباط با متخصصین این کلینیک با شمارههای قید شده در انتهابی صفحه تماس بگیرید. امکان ویزیت آنلاین و حضوری از سراسر ایران فراهم است.
منبع: psycom.net ؛