اصطلاح درمان طب سنتی به طور کلی برای توصیف هر نوع درمان یا مداخله پزشکی استفاده میگردد که به جای پزشکی مدرن انجام میشود. بدین ترتیب، هنگامی که از درمانهای جایگزین همراه با طب مدرن استفاده میشود، به آن طب سنتی میگویند. درمان جایگزین شامل رشتههای مختلفی از جمله طب سوزنی، تصویرسازی، درمان کایروپراکتیک، یوگا، هیپنوتیزم، بیوفیدبک، رایحه درمانی، ذهنآگاهی، داروهای گیاهی، ماساژ و بسیاری دیگر میباشد که به درمان قطعی دردها با طب سنتی کمک میکند.
در دهه گذشته، دلایل محکمی برای فواید درمانهای ذهن و بدن، طب سوزنی و برخی مکملهای غذایی برای درمان درد به دست آمده است. سایر درمانهای جایگزین مانند ماساژ، درمانهای کایروپراکتیک، طب فشاری، درمانهای گیاهی خاص و رویکردهای رژیمی در برخی موارد قابلیت کاهش درد را دارند. البته همچنان تحقیقات بیشتری لازم است تا ببینیم چگونه درمانهای مبتنی بر طب سنتی و مکمل، در مقایسه با درمانهای معمولی نتیجه میدهند.
درمانهای مبتنی بر ذهن و بدن
درمانهای ذهن و بدن، درمانهایی هستند که به توانایی ذهن برای تأثیرگذاری بر عملکردها و علائم بدن کمک میکنند. درمانهای ذهن و بدن از روشهای مختلفی استفاده میکنند که تکنیکهایی مانند آرامسازی، مدیتیشن، تصویرسازی، بیوفیدبک و هیپنوتیزم را شامل میشود. تکنیکهای آرام سازی میتواند به کاهش ناراحتی مربوط به درد مزمن کمک کند.
تصویرسازی ذهنی
تصویرسازی که همچنین به عنوان تجسم هدایت شده شناخته میشود، احتمالاً یکی دیگر از تکنیکهای ارزشمند کنترل درد است. تمرین زیر را امتحان کنید: چشمان خود را ببندید و سعی کنید یک تصویر بصری از درد ایجاد کنید و به آن شکل، رنگ، اندازه و حرکت دهید. اکنون سعی کنید به آرامی این تصویر را تغییر دهید و آن را با یک تصویر هماهنگتر، دلپذیرتر و کوچکتر جایگزین کنید.
نوشتن خاطرات
یک روش دیگر این است که یک دفترچه خاطرات از دورههای درد خود به همراه عوامل ایجاد کننده یا تخفیفدهندهی اطراف آن داشته باشید. دفتر خاطرات خود را مرتب مرور کنید تا راههای تغییر احتمالی را بررسی کنید. تلاش کنید درد را جزئی از زندگی بدانید نه همه آن.
بیوفیدبک
بیوفیدبک الکترومیوگرافی (EMG) ممکن است به شما در مورد شرایطی که تنشهای عضلانی باعث ایجاد درد در شما میشود هشدار دهد و به شما کمک کند کنترل آن را یاد بگیرید. هیپنوتیزم درمانی و خود هیپنوتیزم ممکن است به شما کمک کند از طریق تکنیکهای تمرکز مجدد، درد را متوقف یا تغییر دهید.
مدیتیشن و یوگا
تکنیکهای تمدد اعصاب مانند مدیتیشن یا یوگا اگر به طور منظم تمرین میشوند، درد ناشی از استرس را کاهش میدهند.
حرکات کششی ملایم یوگا به ویژه برای تقویت عضلات بدون وارد کردن فشار اضافی به بدن مفیداند.
طب سوزنی
با اینکه سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر بیش از 30 بیماری یا شرایطی را که میتوان با طب سوزنی به آنها کمک کرد، میشناسد، اما یکی از مهمترین کاربردهای طب سوزنی تسکین درد و حتی درمان قطعی دردها با طب سنتی است.
پزشکان چینی قرن شانزدهم معتقد بودند که بیماری، ناشی از عدم تعادل انرژی در بدن است. در طب سوزنی، سوزنهای یکبار مصرف استیل برای تحریک 14 کانال حامل انرژی اصلی بدن برای مقابله در برابر بیماریها و شرایط و یا اصلاح این عدم تعادلها به کار برده میشود.
همچنین تصور میشود که طب سوزنی با افزایش ترشح مواد شیمیایی که اندروفین نامیده میشوند، درد را کاهش میدهد. بسیاری از نقاط ورود سوزن نزدیک به اعصاب هستند. هنگامی که این اعصاب تحریک میشوند، باعث درد مبهم یا احساس پری در ماهیچهها میشوند.
عضله تحریک شده پیامی را به سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) میفرستد و باعث ترشح (مواد شیمیایی مورفین مانندی که در بدن ما در زمان درد یا استرس تولید میشود) یا اندورفین میگردد. اندورفین، همراه با سایر انتقال دهندههای عصبی (مواد شیمیایی بدن که تکانههای عصبی را اصلاح میکنند)، از ارسال پیام درد به مغز جلوگیری میکنند.
طب سوزنی ممکن است به عنوان یک درمان همراه برای بسیاری از شرایط مرتبط با درد مفید باشد، از جمله: سردرد، کمردرد، دردهای قاعدگی، سندرم تونل کارپال، آرنج تنیس بازان، فیبرومیالژیا، آرتروز و درد میوفاسیال. طب سوزنی همچنین ممکن است جایگزین قابل قبول یا به عنوان بخشی از یک برنامه جامع مدیریت و درمان قطعی دردها با طب سنتی استفاده شود.
درمان کایروپراکتیک
درمان کایروپراکتیک رایجترین درمان غیر جراحی برای کمردرد است. در برخی افرادی که تحت درمانهای کایروپراکتیک آزمایشی قرار گرفتهاند، بهبودیهایی مشاهده شده است. با این حال، اثربخشی آن در درمان کمردردهای مزمن و گردن درد با شواهد قانعکنندهای از اکثر آزمایشهای بالینی دیده نمیشود. مطالعات بیشتر در حال حاضر در حال ارزیابی اثربخشی مراقبتهای کایروپراکتیک برای مدیریت درد هستند.
تحقیقات همچنین نشان میدهد که درمانهای کایروپراکتیک ممکن است برای سردرد، گردن درد، برخی بیماریهای دست و پا و جراحات ناشی از تکانهای شدید مفید باشد. عوارض جدی مانند سکته مغزی، فشرده شدن اعصاب و بدتر شدن فتق دیسک به ندرت گزارش شده است.
ماساژ
افرادی که از درد رنج میبرند به طور فزایندهای از ماساژ، برای مدیریت مشکلات مزمن کمر و گردن استفاده میکنند. ماساژ با افزایش جریان خون میتواند استرس را کاهش دهد و تنش را از بین ببرد. این درمان همچنین میتواند عواملی را که ممکن است باعث ایجاد و تداوم درد شوند را کاهش دهد. دادههای موجود نشان میدهد که ماساژ درمانی، مانند دستکاریهای کایروپراکتیک، تاثیر قابل توجهی برای مدیریت کمردرد دارد. اما به دلیل ناکافی بودن مطالعات موجود، نمیتوان در مورد اثربخشی ماساژ برای درمان قطعی دردها با طب سنتی نتیجهگیری نهایی کرد.
لمس درمانی و شفای ریکی
تصور میشود که لمس درمانی و شفای ریکی به فعال کردن فرآیندهای خوددرمانی در فرد کمک میکند و درنتیجه درد را کاهش میدهد. اگرچه این تکنیکهای به اصطلاح «مبتنی بر انرژی» نیازی به تماس فیزیکی واقعی ندارند، اما به هرحال زمینهی نوعی تعامل و ارتباط انسانی بین پزشک و بیمار را ایجاد میکنند.
در چند سال گذشته، مطالعات منتشر شده در مورد اثربخشی این رویکردهای درمانی برای کاهش درد و اضطراب و بهبود سلامت چندین بار مرور و ارزیابی شد. اگرچه چند مطالعه کوچک نشان میدهد که این تکنیکها مفید هستند و عوارض جانبی قابل توجهی ندارند، اما محدودیتهای برخی از این مطالعات نتیجهگیری قطعی را دشوار میسازد.
قبل از ارائه هرگونه توصیه مبتنی بر شواهد در راستای استفاده از این روشها برای درمان قطعی دردها با طب سنتی، مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
برنامه غذایی
برخی افراد بر این باورند که تغییر مصرف چربی در رژیم غذایی و یا مصرف غذاهای گیاهی حاوی عوامل ضد التهابی میتواند با محدود کردن التهاب به کاهش درد کمک کند.
رژیم غذایی عمدتاً خام گیاهخواری برای برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا مفید بوده است، اما این مطالعه به روش تصادفی نبوده و بدون گروه کنترل انجام شده است.
یک مطالعه روی زنان مبتلا به علائم قبل از قاعدگی نشان داد که رژیم گیاهخواری کم چرب باعث کاهش شدت و مدت درد میشود. همچنین کاهش وزن به همراه تغییرات رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی برای افرادی که از آرتروز رنج میبرند مفید است.
با این حال، تحقیقات بیشتری برای تعیین اثربخشی اصلاحات رژیم غذایی به عنوان درمان قطعی دردها با طب سنتی مورد نیاز است.
مکملهای غذایی
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد گلوکزامین سولفات و کندرویتین سولفات ممکن است تا حدودی برای استئوآرتریت زانو موثر باشند، اما مطالعات دیگر هیچ تأثیری را پیدا نکردهاند. این ترکیبات طبیعی به خوبی قابل تحمل و ایمن هستند.
سایر مکملهای غذایی، مانند روغن ماهی، نیز شواهد اولیهای از فواید نشان دادند، اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است.
داروهای گیاهی
نتیجه گیری در مورد اثربخشی گیاهان دشوار است. اگر تصمیم دارید از داروهای گیاهی برای مدیریت بهتر درد خود استفاده کنید، مهم است که این اطلاعات را با پزشک خود در میان بگذارید. برخی از گیاهان ممکن است با داروهایی که برای درد یا شرایط دیگر دریافت میکنید تداخل داشته باشند و به سلامت شما آسیب بزنند، پس برای استفاده از گیاهان دارویی به منظور درمان قطعی دردها با طب سنتی با پزشکان متخصص طب سنتی مشورت کنید.
نکاتی که باید در نظر بگیرید
درمانهای جایگزین در طب سنتی همیشه بدون عارضه هم نیستند. همانطور که گفته شد، برخی از درمانهای گیاهی میتوانند با داروهای دیگری که احتمالا مصرف میکنید تداخل داشته باشند. همیشه قبل از امتحان یک روش جایگزین با پزشک خود مشورت کنید و حتماً به همه پزشکان خود بگویید از چه اقداماتی برای درمان قطعی دردها با طب سنتی استفاده میکنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان طب سنتی میتوانید از پزشکان مستقر در کلینیک طب سنتی دکتر سریتا، زیرمجموعه هولدینگ سلامت دکتر بانوکا کمک بگیرید. در این مجموعه پزشکان حاذق در زمینه طب سنتی مشغول فعالیت هستند و بهصورت حضوری و آنلاین، بیماران را ویزیت میکنند. برای تماس با کارشناسان این مرکز و تعیین نوبت قبلی، با شمارههایی که در پایین صفحه موجود است تماس حاصل فرمایید.
منبع: webmd.com ؛